Ysbyty Cynfyn

Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr

Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Eglwys Sant Ioan Fedyddiwr, Ysbyty Cynfyn
Yn olion traed llafur mynachaidd
Opening times: 
The church is open from 10.00 am to 5pm
See website: http://parish.churchinwales.org.uk/d845/churches/ysbyty-cynfyn/

Saif yr eglwys yn Ysbyty Cynfyn yn y mynyddoedd rhwng cyrchfan twristiaid Pontarfynach a phentre Ponterwyd. Mae sawl maen hir anferth yn y fynwent gron, sy’n awgrymu gwreiddiau cynnar a gorffennol cyn-Gristnogol hyd yn oed.

Adeiladwyd yr eglwys bresennol ar ddechrau’r 19eg ganrif, ond bu o leiaf un arall ar y safle hwn cyn hynny. Credir i’r cerrig ar gyfer yr eglwys hon ddod yn sgil dymchwel un oedd yn hŷn byth ar lecyn mwy anghysbell. Roedd Ysbyty Cynfyn yn arhosfan ar lwybr y mynachod o Lanbadarn, ger Aberystwyth, i fynachlog Sistersaidd Ystrad Fflur, tua 12 milltir i ffwrdd.

Mae’r bedd hynaf yn dyddio o 1793, oddeutu’r adeg, efallai, pan gafodd yr eglwys bresennol ei hadeiladu. Gwyddom iddi gael ei hailadeiladu neu’i hehangu ym 1827 oherwydd bod panel uwchben drws y fynedfa sy’n egluro i fwy o seddau gael eu hychwanegu a bod rhai o’r rhain yn ‘ddi-dâl’.

Mae’r fynwent yn arbennig o ddiddorol. Yn ôl pob sôn, byddai’n cael ei defnyddio ar un adeg i gynnal ffeiriau a gweithgareddau garw, megis ymladd ceiliogod a math cynnar o gêm bêl wyllt. Claddwyd pedwar baban - y pedrybledi cyntaf i’w cofnodi - yma ym 1856. Mae’r bedd, gyda’i chroes gwarts nodweddiadol, yn ein hatgoffa o’r peryglon arswydus i fywyd gan glefydau fel teiffoid a’r trasiedïau a ddaeth yn ei sgil.

How to get here: 
Saif yr eglwys tua milltir i’r de o Bonterwyd ar yr ochr dde i ffordd yr A4120 i Bontarfynach.
A haven for wildlife
Dedicated car parking available
Stunning scenery and views
Trails for walking and cycling

Local businesses

Ffynnon Cadno Guest House - 1.6km away
Accommodation

The Woodlands Caravan & Camping Park - 2.0km away
Accommodation

The Hafod Hotel - 2.6km away
Accommodation, Food & Drink

Erwbarfe Farm Caravan Park - 2.7km away
Accommodation

The Silver Mountain Experience - 3.0km away
Attraction, Food & Drink

Pengwernydd Cottages - 6.4km away
Accommodation, Leisure & recreation

The Druid Inn - 6.7km away
Accommodation, Food & Drink

The Halfway Inn - 7.9km away
Accommodation, Food & Drink

Y Ffarmers Pub - 9.3km away
Food & Drink

Tynllidiart Arms - 9.9km away
Food & Drink

Esgair Wen, self catering cottage - 13.0km away
Accommodation

Newmans Garden Centre - 13.0km away
Shopping

Hendre Gwyn Cottage and Guesthouse - 13.8km away
Accommodation

Glan Leri Holiday Cottage - 14.0km away
Accommodation

Pennau Craft & Coffee Shop - 14.1km away
Food & Drink, Shopping

Black Lion Hotel - 14.1km away
Accommodation, Food & Drink